Tuesday 1 November 2016

Manfaat Daukng Karake' Merah [Obat Tradisional Suku Dayak]

Manfaat Daukng Karake' Merah [Obat Tradisional Suku Dayak]. Karake' Merah Kalo diri' artiatn ka' dalapm bahasa nasionalnya barati Sirih merah. Tapi uku' terjemahan ina' palalu kupadahatn agi' lah, dah pasti nauan :). Labih baik diri' ngago' nuan ahe manfaat karake' merah nian. Ka' balakang rumah biasanya tanaman nian masih ada, tapi ka balakang rumah nang ka kampokng lah, kalo ka pasar ko dah nana' bah karake nian, ahe agi ka kota, batol ge yukng. Biasanya, karake merah nian paling mao idup ka timawakng rumah.
Manfaat Karake' Merah
A jadi uku diri nang masih bisi timawakng, kalo namu tanaman nian, ame tinggal di tele', kalo bisa incakng tampangnya ka rumah. Karake merah nian manyak manfaatnya uku kesehatn. Ka dalapm artikel nian, aku mao babagi kabar ka kita, khususnya nang nape nauan fungsi daukng karake nian. Tanaman nang badama karake nian, kalo na salah ku (barati banar) ada dua janis, nang pertama karake ijo (nang biasa uku ene' diri ngampa') tarus karake merah nian. Di ingatatn pasatn ku ka atas tadi boh, kalo namu karake merah nian ame tinggal ditele, klo bisa di taap, di incakng ka rumah, di tanam samping ato ka balakang rumah.


A nian ia manfaat daukng karake' merah ato nama panyakit nang bisa di obati pake daukng karake merah nang dah ku janjiatn ka atas tadi.
  • Obat Mimisan (Idukng ngaluaratn darah)
  • Radang Gusi (ahe nian, sabut jak lah gusi bangkak)
  • Radang Tenggorokan (Sakit Parokokng)
  • Radang Paru-paru
  • Maag (nian pasti nauan lah)
  • kalatihatn (Karake merah nian buke obat kuat boh, tapi uku ngobati tulakng nang latih gara2 sibuk karaja / ina sampat istirahat)
  • Nyeri sendi (sakit raka)
  • Obat Keputihan (Nian panyakit nang bini, kalo mao nuan batanya ka nang bini :) )
  • Mengurangi Bau Mulut (koa, bisa uga ngurangi bau apoh daukng karake nian)
  • Batuk Berdarah
  • Antiseptik Pembersih Luka
  • Kanker Payudara (Payudara nian Susu' ja diri dayak ba ahe)
Koa lah manfaat karake merah nang mao ku bagiatn uku diri samua. Mudah-mudahan artikel nian bermanfaat uku diri. Amin

Ampahatn Khas Dayak Ba Ahe Kalbar Musim Bahuma

Ampahatn Khas Dayak Ba Ahe Kalbar nian miah manyak, mulai dari ampahatn nang di nanam ka tangah uma, sampe ampahatn nang di nanam ka kabon. Contoh ampahatn khas dayak nang di nanam katangah uma, misalnya, Bawang Bayam, ntimun, paranggi termasuk daukng paranggi uga, trus tarupm (tarupm nian ada dua macam, tarup parat ba tarupm buah), kulat karakng, rabukng umang, ode (ode nian sajanis man ntimun), limocot, ansabi, limutur, ratak (kalo ratakng nian jenis kacang), cabe uga trus jagong (jagong nian nang dibuat uku ampahatn biasanya peso' nya). Koa lah ampahatn nang sering diri namu kalo dah musim bahuma khususnya bahuma mototn. Kalo bahuma / bajakat koa, biasanya urakng nanam sayurn bayam ka tanggul jakatnya.
Uku artikel nang ku manjawat nian, ada contoh ampahatn nang mao ku bagikan ka kita samua, contoh nian dari kiriman ayukng-ayukng ku ka group facebook dayak ba ahe. Jadi, semoga artikel nian bisa bermanfaat uku diri sebagai suku dayak, khususnya suku dayak ba ahe.

A jadi nian contoh ampahatn nang akan ku bagikan ka kita samua:
Daukng paranggi ba Bunga Paranggi.
Parang nang paling nyaman uku jadiatn sayur adalah bunga ba daukngnya.
Nian contoh bunga paranggi nang paling nyaman uku kawan makan. tinggal di rabuspun miah nyaman, lupa ka datu klo dah makatn pake ampahatn nian.

Sumber: Hery Yanto

Buah Karia (Buah Paria')
Kalo buah nang sete nian pun nyaman uga, tapi ina samua urakng suka ka ampahatn nang sote nian, karna rasanya pahit. tapi ina sabebet uga urakng nang nyakai rasanya nian. Buah nian batol aya manfaatnya uku kesehatan tubuh diri. Buah karia nian biasanya bida di panen pas musim ngarumput. jadi kalo mao nyacapi rasanya nian, kita nang ka rantau jauh dari kampokng, pulakng dolo boh, ame rere ka kampokng dangan hehe

Sumber: Hery Yanto

Rabukng Umang.
Sumber: Hery Yanto
Kalo rabukng umang nian, rabukng nang idup ka tangah uma pas laka nunu, rabukng nian ukuran nya miah enek, uku cara makannya biasanya tinggal dirabus, kadang uga di tumis. sanape ka proses nyumannya, biasanya rabukng nian ditunu dolo. setela di tunu baru diparasehatn, aroma laka ditunu nian lah nang manjawat rasa rabukng nian miah nyaman.
Pada jaman dolo, klalo dah musim abis nunu, ampahatn urakng dayak koa bisa di tebak, klo ina rabukng umang nian pas kangkong uma, uku nangnape nauan lea mae model kangkong uma, bisa kita tanyaan ka urakng tuha kita babaro jak boh. soalnya aku gi nape namu gambarnya. oh au, uku contoh rabukng umang nian, aku minta maap karna gambar nang uku ku contoh nian sabanarnya buke gambar rabukng umang, nian cuma rabukng nang di namu ka bon gatah. jadi uku rabukng umang sabanarnya sama man rabukng nian, cuma beda ukuran jak. klo rabukng umang koa lebih enek

Ok, koalah contoh-contoh ampahatn nang biasa diri tamui klo dah musim bahuma. Sabanarnya masih manyak ampahatn khas diri dayak kalo dah musim bahuma nian. Tapi uku contoh cuma nang koa nang bisa kubagikan ka kita samua.
Sakali agi aku minta maaf kalo contoh2 nang ku bare nian ina memadai. Soalnya contoh nian uga ku namu dari group dayak, jadi klo kita nang bersedia uku manto uku mengembangkan blog nian, silahkan kirim ampahatn man ciri khas diri ka group Dayak Ba Ahe Kalbar. Oh Au, klo ada dari kita nang nape gabung ka Group Facebook Dayak Ba Ahe Kalbar ame lupa bagabung ka roup koa boh, repo diri bakomo ka group koa, manyak manfaatnya uga.
Tarima Kasih boh dah bakunjung ka blog nian, klo mulih minta waktunya, aku mao minta waktu kita uku bagikan artikel nian, supaya urakng dayak nang lain uga nauan ka nama ampahatnnya.